قرآن کریم، همان طوری که انسان را به تفکر دعوت می‌نماید، سه منابع را نیز معرفی می‌کند تا انسان از طریق آن فکر خویش را به کار بیندازد و از آنان به عنوان منابع علم و اطلاع خویش بهره گیری نماید.

در سراسر قرآن آیات زیادی است که طبیعت یعنی زمین، آسمان، ستارگان، خورشید، ماه، ابر، باران، جریان باد، حرکت کشتی‌ها در دریاها، گیاهان، حیوانات، هرامر محسوس که بشر در اطراف خویش می‌بیند عنوان موضوعاتی که درباره‌ی آن دقیقاً باید اندیشه و تفکر کرد[1]، چرا که مطالعه و تدبر در آفرینش، بهترین و ساده‌ترین و عمومی‌ترین راه خداشناسی است[2].

{قُلِ انْظُرُوا مَاذَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ …}[3]؛ «بگو؛ با تأمل بنگرید که در آسمان‌ها و زمین [از شگفتی‌های آفرینش و عجایب خلقت] چه چیزها هست؟»

و این تفکر و تدبر را، راه ایمان دانسته‌اند[4].

{إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لآیَاتٍ لأولِی الألْبَابِ، الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَیَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلا …}[5]؛ «یقیناً در آفرینش آسمان‌ها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانه‌هایی [بر توحید، ربوبیت و قدرت خدا] برای خرمندان است، آنان که همواره خدا را ایستاده و نشسته و به پهلو آرمیده و یاد می‌کنند، و پیوسته در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند [و از عمق قلب همراه با زبان می گویند:] پروردگارا! این [جهان با عظمت] بیهوده نیافریدی …».

[1]. مرتضی مطهری، انسان و ایمان، تهران، انتشارات صدرا، چاپ 45، 1392، ص 72
[2]. محمدرضا طباطبایی نسب، تفسیر نفیس، ج 5، تهران، انتشارات نور الله (علیه السلام)، چاپ اول، 1392، ص 521
[3]. سوره یونس (10)، آیه‌ی 101
[4]. محسن قرائتی، تفسیر نور، ج 5، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1389، ص 625
[5]. آل عمران (3)، 190 و 191